26 Mart 2025 Tarihli ve 32853 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesi kararı ile, Anayasa Mahkemesi 25/12/2024 tarihinde E.2024/85 numaralı dosyada, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (j) fıkrasına 7421 sayılı Kanun’un 11. maddesiyle eklenen dördüncü paragrafın birinci ve üçüncü cümlelerinin Anayasa’ya aykırı olduklarına ve iptallerine, iptal hükmünün kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar vermiştir.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunun 54’üncü maddesinde ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem ve eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla ihaleyi yapan idareye şikayet ve Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikayet başvurusunda bulunabilecekleri ifade edilmiş, aynı maddenin ikinci fıkrasında ise şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olarak belirtilmiştir. Şikayet ve itirazen şikayet sürecine ilişkin detaylı bilgi için “Şikayet ve İtirazen Şikayet Başvurularının Elektronik Ortamda EKAP ile Yapılması Zorunlu Oluyor” yazımızdan ulaşabilirsiniz.
İtirazen şikayet başvuru bedeli, Kamu İhale Kurumu gelirlerinde biri olarak kabul edilir ve itirazen şikayet başvurusunda ileri sürülen iddiaların tamamında haklı çıkılması durumunda iade edilir, bunun dışında iade edilemez. Kamu İhale Kurumuna yapılan itirazen şikayet başvurusunun bir kısmında haklı olunması ve ihalenin iptal edilmesi durumunda bile yatırılan başvuru bedeli iade edilmemektedir.
Mahkeme tarafından Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruda, Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurularında birden fazla iddianın söz konusu olduğu durumlarda kişilerin bazı iddialarında haklı bazlılarında da haksız çıkmasının doğal olduğu, başvuru bedelinin bazı iddiaların haksız olduğu gerekçesiyle iade edilmemesinin mülkiyet hakkıyla bağdaşmadığı, başvurusunda kısmen haklı çıkan kişi ile tamamen haksız çıkan kişinin aynı şekilde değerlendirildiği belirtilerek kuralların Anayasaya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Anayasa Mahkemesi tarafından verilen karar ile, şikayet başvurusunda haklı çıktığı iddiaları dikkate alınmaksızın iddiaların tamamında haklı çıkılmaması durumunda başvuru bedelinin iade edilmesini öngören kuralların kişilere aşırı bir külfet yüklediği, kamu yararı ile mülkiyet hakkı arasında gereken adil dengeyi kişi aleyhine bozarak orantısız bir sınırlamaya neden olduğu soncuna varılmış, “7421 Sayılı Kanun” ile 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunun 53’üncü maddesinin j) bendine eklenen “(Ek paragraf: 16/11/2022-7421/11 md.) Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.” paragrafının iptaline karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesi tarafında verilen iptal hükmü kararın Resmi Gazete’de yayınlanmasından başlayarak dokuz (9) ay sonra yürürlüğe girecektir. Bu süreç içerisinde Kamu İhale Kurumu tarafından düzenleme yapılması gerekmektedir.
İlgili Anayasa Mahkemesi kararına buradan ulaşabilirsiniz.