Taşıma, Yapım işleri genel teknik şartnamesinde “yapı işlerinde kapsamda belirtilen ve tasdikli projesi gereği her türlü malzemenin bulundukları yerden işyerine, dolguya, depoya nakledilmesi işi” olarak tanımlanmıştır.
Kazıdan çıkan her tür malzemenin, yıkımdan çıkan her türlü enkazın, sözleşme ve eklerinde satın alma yeri ocak, fabrika veya depo olarak gösterilen ve taşıma, yükleme-boşaltma bedellerinin ayrıca ödeneceği belirtilen her tür malzemenin ne şekilde taşınacağı, taşıma bedellerinin taşıma yolu uzunluğu ve formüllerine göre nasıl hesaplanacağı, dikkate alınacak birim hacim ağırlıkları ve tesviye işlerindeki taşıma işleri ile ilgili esasları Yapı İşleri Genel Teknik Şartnamesinde detaylı olarak belirtilmiştir.
Nakliye analizleri resmi idareler tarafından yayınlanan nakliye formülleri ve yükleme/boşaltma pozları kullanılarak hesaplanmaktadır. Genel olarak karayolu taşımalarında taşıma hangi araç ile yapılırsa yapılsın taşıma bedeli motorlu taşıt formüllerine göre hesaplanır (Özel durum belirtilmediği sürece). Nakliye analizi bir malzemenin istenen birim cinsinden ve temin yerinden şantiye sahasına nakli için gerekli girdileri hesaplayarak Nakliye Birim Fiyatını tespit edilmesini sağlamaktır.
Nakliye analizlerinde genellikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan iki temel nakliye formül kullanılmaktadır. Bunlardan biri 10 km ve daha uzak mesafeler formülü, diğeri de 10.000 metre den küçük mesafeler formülü dür.
- Motorlu araçlarla taşıma mesafesi taşıma yolu üzerinden ve >10 km olduğunda [km]
F = A x K x (0.0007 x M+0.01) x G
- Motorlu araçlarla taşıma mesafesi taşıma yolu üzerinden ve <=10,000 mt olduğunda [m]
F = A x 0.00017 x K x √M x G
Çevre ve şehircilik bakanlığı ve diğer resmi idarelerin özel durumlar için bu iki temel formülün dışında yayınlamış oldukları nakliye formülleri de bulunmaktadır. Eğer Karayolları, DLH, DSİ, İller Bankası gibi kurumlara iş yapmıyorsanız bu formülleri kullanmanızı önermiyoruz.
Nakliye Formülü Değişkenleri Nelerdir?
Nakliye formüllerinin içerisinde birden fazla değişken vardır, bunları sizin için aşağıda sıralamaya çalıştım.
M : Mesafe (formül tipine göre kilometre veya metre)
G : Malzeme yoğunluğu (nakliye formülleri Ton cinsinden sonuç vermektedir, eğer nakliye birim fiyatını Ton dışında bir birim üzerinden ödenmesi isteniyorsa taşınan malzemenin yoğunluğu girilmelidir. Ton cinsinden nakledilmesi halinde Yoğunluk 1 kabul edilir.)
K : ÇSB tarafından her yıl yayınlanan taşıt katsayısıdır. ÇSB kitabında 02.017 rayici olarak temsil edilir. Bu rayiç motorlu taşıtlar için verilen bir fiyat dır. Hayvan sırtında veya at arabası ile taşıma durumları için ikinci bir katsayı bulunmaktadır.
A : Zorluk katsayısı, bu katsayı genellikle şehir içindeki şantiyeler için 1 kabul edilmektedir. Katsayıyı bulmak için özel bir formül bulunmaktadır. Bu formülde taşıma mesafesi içerisinde yol eğilimleri ve kaplamaları dikkate alınarak taşıma zorluğu bulunmaktadır (İstanbul için A katsayısı 1,75 olarak kabul edilmektedir).
Nakliye formüllerine göre hesaplanarak bulunan taşıma bedellerine yükleme, boşaltma ve işyerinde istif bedelleri dahil değildir. Yükleme, boşaltma ve işyerinde istifi bedelleri analizlerine göre hesaplanarak dikkate alınmalıdır.
Taşınacak malzemenin program ve zamanını aksatmayacak bir seçenek olması şartıyla, Demiryolu ve denizyolu taşımaları için TCDD ve DZY’dan, sigortalı olması şartıyla deniz motoru ile taşımalar için mahalli Belediye, Ticaret Odası, Liman İşletmeleri Müdürlüğünden yazılı olarak sorulup ve yazılı olarak bildirilecek taşıma bedellerinin en ucuzu uygulanır.
Analiz yazı dizimizdeki bir sonraki makaleyi okumak için tıklayın.
Yazı dizimize ait tüm yazıları görmek için tıklayın.