Poz kavramı, teknik olarak iş kalemini ifade etmektedir.
Kamu sektöründe, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Devlet İşleri Genel Müdürlüğü gibi idareler her yıl Genel birim fiyatlar ve rayiçler yayımlanmaktadırlar.
Yayımlanan bu birim fiyat ve rayiçlere Yüksek Fen Kurulu Başkanlığınca belirlenen sistematik doğrultusundan Poz Numarası verilmektedir.
Poz numarası, iş kalemlerinin tanıtım numarası olup, yapılan bu numaralandırma işlemi ile iş kalemlerinin her biri ayrı ayrı tanımlanmaktadır. Bu şekilde iş kalemleri için ortak bir dil ve kullanım oluşturulmaktır.
İdareler yaptıracakları işlere ait proje ve mahal listelerindeki iş kalemlerini çoğunlukla poz numaraları ile birlikte vermektedirler. Poz numarasının belirtildiği durumlarda, o iş kaleminin (pozun) gerçekleştirilmesi için gerekli olan teknik tarif, birim fiyatı oluşturan malzeme, işçilik ve araç gereç rayiçleri gibi analiz detayları ve ödeme şartlarının da verildiği kabul edilir.
Poz ve Poz numarası İnşaat ve Tesisat (Elektrik ve Makine) iş kalemleri ile rayiçleri için ayrılmaktadır. Örneğin İnşaat pozu, Mekanik tesisatı pozu, Elektrik tesisat pozu gibi ifadeler inşaat sektöründe sıklıkla kullanılmaktadır.
Pozlar numaraları aşağıda yer verilen süreç ve belgelerde de kullanılmaktadır.
- Yaklaşık maliyetlerdeki iş kalemleri.
- Hakedişlerdeki iş kalemleri.
- Rayiçler.
- Birim fiyat teklif cetvelleri.
- Teknik şartnameler.
- Resmi idarelerin listelerinde bulunmayan ve idarece oluşturulan özel iş kalemleri.
Projede C30 betonu olduğu ifade edildiğinde aslında 15.150.1006 numaralı pozun proje betonu için seçildiği ifade edilmekte ve poza ait aşağıdaki bilgiler teknik şartname eki olarak kabul edilmektedir.
Poz No : 15.150.1006
Tanım: Beton santralinde üretilen veya satın alınan ve beton pompasıyla basılan, C 30/37 basınç dayanım sınıfında, gri renkte, normal hazır beton dökülmesi (beton nakli dahil)
Ölçü Birimi: m3
Pozun Tipi: Analiz
Birim Fiyatı (TL): 1.772,39 (2023-2)
Yayımlayan İdare: T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı- 2019 ve Sonrası
Genel Fiyat Analizi:
Tarifi: Beton üretimine uygun komple beton tesisinde (asgari 60m3/sa kapasiteli, dört gözlü agrega bunkerli kompresörlü ve kumanda kabini ile birlikte bilgisayar kontrollü, min. 50 ton kapasiteli çimento silosu bulunan konveyör bant sistemli, geri kazanım ünitesi, agrega ve beton deneylerini yapabilecek kapasitede laboratuar, jeneratör, yeteri kadar transmikser ve mobil beton pompası ile en az bir adet yükleyici, katkı tankı ve katkı tartı bunkeri, nem ölçer ve benzeri her türlü ekip ve ekipmana sahip periyodik kalibrasyonu yapılmış beton üretim tesisi) standardına ve projesine uygun, yıkanmış, elenmiş granülometrik kum-çakıl ve/veya kırmataş, çimento, su ve gerektiğinde katkı malzemesi ile C 30/37 sınıfında üretilen veya bu niteliklere sahip beton tesisinden satın alınan hazır beton harcının; beton kalite kontrollerinin yapılması, transmikserlere yüklenmesi, işyerine kadar nakli, döküm yerine beton pompası ile basılması, yerleştirilmesi, vibratör ile sıkıştırılması, sulanması, soğuktan, sıcaktan ve diğer dış tesirlerden korunması ve bakımının yapılması, gerekli ve yeter sayıda deney için numune alınması ve gerekli deneylerin yapılması, için gerekli her türlü işçilik, malzeme ve zayiatı, makine araç, gereç ve laboratuar giderleri, işyerindeki her türlü yatay ve düşey taşımalar, yükleme ve boşaltmalar, beton bünyesine giren granülometrik kum çakıl veya kırmataşın ve çimentonun temin edildiği, üretildiği veya satın alındığı yerden taşıtlara yüklenmesi, beton tesisine nakli, taşıtlardan boşaltılması, istifi, beton tesisine konulması, beton bünyesinde ve sulama için kullanılan suyun temini ve nakli, beton tesisi ve diğer tüm ekipmanların temini ve amortisman giderleri ile her türlü diğer giderler ve müteahhit genel giderleri ve kârı dâhil, yerinde dökülmüş ve basınç dayanımı C 30/37 olan gri renkte, normal hazır betonun 1 m³fiyatı:
Ölçü: Projedeki boyutlar üzerinden hesaplanır.
Not: 1) Üretilen veya satın alınan betonun üretildiği tesisin, TSE ve mevzuatının gerektirdiği diğer belgelere sahip olması ve bu belgeleri imalata başlamadan önce idareye vermesi zorunludur. İbraz edilen belgelerin uygun olduğunun tespit ve kullanılmasına müsaade edilmesi kaydıyla ancak, bu tesiste üretilen veya satın alınan ve yürürlükteki mevzuatına göre piyasa arz koşullarını da taşıyan uygunluk belgeli betonun imalatta kullanılması mümkün olacaktır.
2) Betonun satın alınarak temin edilmesi halinde, üzerinde işin adı da belirtilmiş olan faturaların birer suretinin ödeme belgelerine eklenmesi zorunludur.
3) Beton bünyesine ilave olarak konulacak katkı malzemesinin bedeli ayrıca ödenecektir.
4) Pompa kullanılmaması halinde analizden pompa bedeli düşülür.
Ayrıca, resmi idarelerce yayımlanan listede yer almayan iş kalemleri içinde Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliğinin “Yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespiti” başlıklı 10 uncu maddesine göre de özel olarak birim fiyatlar oluşturabilmektedir. Bunun içinde analiz ve tarifler düzenlenebileceği gibi doğrudan fiyat pozu şeklinde de olabilmektedir.
AMP yazılım Özel poz oluşturma ile ilgili videolarına aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz:
Fiyat Tipi Özel Poz Birim Fiyat Oluşturma
Özel Tesisat Pozu Oluşturma Videosu
Güncel pozların listesine AMP Yazılım‘dan satın alabileceğiniz AMP Kurumsal Hakediş ve Yaklaşık Maliyet programlarından ya da birimfiyat.net‘ten ulaşabilirsiniz.