Bu yazımızda Yapım İşlerinde İş Deneyim Belgesi olarak Mezuniyet Belgesi (Diploma) Sunulması konusundaki güncel mevzuat değişikliğini irdeleyecek ve yeni sisteme göre hesap örneği yapacağız.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilen yapım ihalelerinde yüklenici firmanın belirlenebilmesi için istekli firmaların, ihale kapsamında istenen “Ekonomik ve Mali Yeterliğe İlişkin” kriterler ile “Mesleki ve Teknik Yeterliğe İlişkin” kriterleri sağlamaları gerekmektedir. Bu kiterler;
Ekonomik ve Mali Yeterliğe İlişkin Kriterler | Mesleki ve Teknik Yeterliğe İlişkin Kriterler |
Banka referans mektubu Bilanço Ciro | İş Deneyim Organizasyon Yapısı ve Personel Durumu Makine, Teçhizat ve Diğer Ekipman Kalite Yönetim Sistem Belgesi ve Çevre Yönetim Sistem Belgesi |
Yapım İşlerinde İş Deneyimi Belgeleri
Yapım işleri ihaleleri uygulama yönetmeliğinin 30. Maddesinde yapım işlerinde iş deneyim belgesinin istenilmesi zorunlu tutulmuştur. Bu kapsamda 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında ihalesi gerçekleştirilen yapım işine teklif verecek isteklilerin iş deneyim belgesi sunmaları gerekmektedir.
İstekliler iş deneyim belgesi olarak, yurt içinde veya yurt dışında, kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında gerçekleştirdikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini gösterebilirler.
İstekli firmalar tarafından iş deneyim belgesi olarak “Yüklenici İş Bitirme, Alt Yüklenici İş Bitirme, İş Durum, İş Denetleme, İş Yönetme” belgelerini sunabilirler. İş deneyim belgelerinin düzenlenme koşulları ve yöntemleri Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin Beşinci Bölümün de detaylı biçimde anlatılmıştır.
- Geçici kabulü yapılmış işlerde, “yüklenici iş bitirme belgesi”,
- Devam eden işlerde; işin, ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi halinde, “yüklenici iş durum belgesi”,
- İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmı kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla “alt yüklenici iş bitirme belgesi”,
- Geçici kabulü yapılmış işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetleme ve yönetme görevinde bulunan mimar veya mühendislere “iş denetleme belgesi” veya “iş yönetme belgesi”,
- Devam eden işlerde; işin, ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi halinde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetleme ve yönetme görevinde bulunan mimar veya mühendislere “iş denetleme belgesi” veya “iş yönetme belgesi”,
Mühendis veya mimarlar, lisans eğitimlerine uygun yapım işleri ihalelerinde, iş deneyimi olarak mezuniyet belgelerini sunabilirler.
İş Deneyimi Olarak Mezuniyet Belgesinin Verilmesi
Mühendis ve mimarların mezuniyet belgeleri ile ihalelere başvurabilmelerine ilişkin düzenlemeler Kamu İhale Kanunu, Kamu İhale Genel Tebliğinde ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde belirtilmiştir.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunun 62/h. Maddesi;
h) (Değişik: 20/11/2008-5812/24 md.) İş deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarların, aldıkları lisans eğitimine uygun yapım işi ihalelerine başvurularında, toplam süresi onbeş yılı geçmemek kaydıyla mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl, yüzyirmiikibinüçyüzseksenyedi Yeni Türk Lirası (Yüzdoksanyedibin doksanbir Türk Lirası)* olarak hesaplanmak üzere 10 uncu madde kapsamındaki benzer iş deneyimi olarak dikkate alınır. Bu süre iş deneyimi bulunan mimar ve mühendisler için uygulanmaz. Bu bent kapsamında elde edilen deneyim mühendis ve mimarın beş yıldır en az % 51 hissesine sahip olduğu tüzel kişiler tarafından da kullanılabilir.
* 01.02.2016 – 31.01.2017 dönemi değeri.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 43. Maddesi
Madde 43- Mühendis veya mimarların mezuniyet belgeleri ile ihalelere katılmaları (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./18.md., Yürürlük:10/06/2014)
43.1. 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (h) bendi uyarınca; mühendis ve mimarların mezuniyet belgeleriyle elde ettikleri deneyimin, mühendis veya mimarların en az beş yıldır % 51 veya daha fazla hissesine sahip olduğu tüzel kişiler tarafından da kullanılabilmesi mümkün olup, bu kapsamda tüzel kişilerin ortaklarına ait mezuniyet belgelerini iş deneyimlerini tevsik amacıyla sunabilmeleri için, mezuniyet belgesi sahibi ortağın en az beş yıldır tüzel kişiliğin % 51 veya daha fazla hissesine sahip olduğunun, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden sonra (Ek ibare: 12/06/2015-29384 R.G./3. md.) SM, YMM, SMMM ya da ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil müdürlükleri tarafından düzenlenen (KİK031.3/Y) nolu standart forma uygun belge ile tevsik edilmesi zorunludur.
43.2. Mezuniyet tarihinden sonra geçen süre on beş yıldan fazla olan mühendis ve mimarların, on beş yıldan fazla mezuniyet sürelerinin de değerlendirilebilmesi için, başvuru veya teklif kapsamında mezuniyet belgesi sunulan mühendis veya mimara ait yapım işine ilişkin bir iş deneyim belgesi (iş bitirme, iş durum, iş denetleme, iş yönetme) sunulması gerekli olup, iş deneyim belgesi sunulmaması durumunda mezuniyet tarihinden sonra geçen sürenin on beş yıldan fazlası dikkate alınmayacaktır. Bu kapsamda sunulacak iş deneyim belgesine konu işin, geçici kabul tarihinin veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin % 80’ine ulaştığı tarihin, ihale ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde olması koşulu aranmaz.
43.3. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 48 inci maddesinde birden fazla iş deneyiminin toplanarak değerlendirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu doğrultuda, mezuniyet belgeleri için 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca hesaplanan iş deneyim tutarları, iş deneyim (iş bitirme, iş durum, iş denetleme ve iş yönetme) belge tutarları ile toplanarak değerlendirilmeyecektir.
III. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
İsteklilerin İş Deneyimin Gösteren Belgeler – Madde 39.
(11) (Değişik: RG-3/7/2009-27277; Değişik: RG-7/6/2014-29023, Yürürlük:10/6/2014)Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere, en az beş yıldır % 51 veya daha fazla hissesine sahip mimar veya mühendis ortağının mezuniyet belgesinin sunulması durumunda; ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya (Ek ibare:12/06/2015-29384 R.G./1. md.) serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.
(12) Mezuniyet belgelerinin iş deneyimini tevsik için sunulması durumunda; mezuniyetten sonra geçen sürenin onbeş yıldan fazlasının değerlendirmeye alınabilmesi için, başvuru veya teklif kapsamında mezuniyet belgesi sahibine ait yapım işine ilişkin bir iş deneyim belgesinin sunulması zorunludur.
Değerlendirmeye İlişkin Esaslar – Madde 48.
(8) Mühendis veya mimarların, aldıkları lisans eğitimine uygun yapım işleri ihalelerinde, iş deneyimi olarak mezuniyet belgelerini sunmaları durumunda;
- a) İş deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarların; toplam süresi onbeş yılı geçmemek kaydıyla mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl, Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar,
- b) İş deneyimi bulunan mühendis veya mimarların; onbeş yıllık sınırlamaya tabi tutulmaksızın, mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar,
benzer iş deneyimi olarak dikkate alınır.
Mühendis ve mimarların mezuniyet belgeleri ile ihalelere katılmaları durumunda mezuniyetlerinde sonra geçen sürenin iş deneyimi olarak değerlendirilmesine ilişkin uygulamalarda farklılıklar görülmekteydi. Bu fark Kamu İhale Kanununda ve Uygulama Yönetmeliğinde belirtilen “… mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl …” ifadesinin yorumlanmasından oluşmaktadır.
Mezuniyet Belgesinin Değerlendirilmesine İlişkin Kurul Kararı
Mezuniyetten belgesinin değerlendirilmesinde kullanılacak sürenin belirlenmesinde ihale tarihi ve mezuniyet tarihi arasındaki yıl sayısı mı dikkate alınacak, yoksa bu aradaki süre yıl, ay, gün dikkate alınarak mı belirlenecek. Uygulanacak yönteme göre mezuniyet belgesinin tutarı da değişiklik göstermekte ve ihalelerde değerlendirme hatalarına neden olmaktadır. Mezuniyetten sonra geçen sürenin tam olarak nasıl bulunacağına ilişkin ihale mevzuatında tam bir açıklama yapılmamıştır.
Mezuniyet belgesinin değerlendirilmesindeki bu farklılığı gidermek için Kamu İhale Kurulu Tarafından yayınlanan
İş deneyiminin tevsiki için mezuniyet belgesi sunulması durumunda mezuniyetten sonra geçen sürenin belirlenmesine ilişkin Kamu İhale Kurulu tarafından yayınlanan 2016/DK.D-179 numaralı kararda “mezuniyetten sonra geçen her yıl” ifadesinden mezuniyet tarihi ile ihale tarihi arasındaki sürenin tespitinde yıl, ay, gün üzerinden kıst hesap yapılması gerektiği belirtilmiştir. Sadece yıl üzerinden yapılacak hesaplamaların eşit muamele ilkesine aykırılık teşkil edeceği sonucuna varılmıştır.
2016/DK.D-179 numaralı karara göre, mezuniyet tarihi ile ihale tarihi arasındaki süreye ilişkin deneyimin tespitinde yıl, ay, gün üzerinden hesaplama aşağıdaki hususlara göre gerçekleştirilecektir;
- Tam yıl sayısının 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar ile çarpılması
- Tam yıl dışında kalan ve kıst hesaba konu olan tam ay sayısının, Kanun’un anılan maddesinde belirtilen tutarın 12’ye bölünmesi ile elde edilen tutar ile çarpılması
- Tam yıl ve tam ay dışında kalan ve kıst hesaba konu olan gün sayısının, Kanun’un anılan maddesinde belirtilen tutarın aylık kısmına tekabül eden meblağın 30’a bölünmesi ile elde edilen tutar ile çarpılması,
- Yıl, ay, gün üzerinden yapılan hesaplamalar sonucu bulunan tutarların toplamının, virgülden sonra iki ondalık basamaklı olacak şekilde yuvarlama yapılmadan dikkate alınması gerekmektedir.
Örnek
01.07.2010 Yılında mezun olmuş bir mühendis veya mimarın 20.04.2016 tarihli bir ihaleye iş deneyimi belgesi olarak mezuniyet belgesini sunması durumunda değerlendirmesi aşağıdaki gibi olacaktır.
Mezuniyet Tarihi | İhale Tarihi | Süre |
01.07.2010 | 20.04.2016 | 5 Yıl, 9 Ay, 19 Gün |
Yıl (a) | Ay (b = a/12) | Gün (c = b/30) | |
Değerlendirmeye Esas Tutar | 197.091,00 TL | 16.424,25 TL | 547,47 TL |
Süre | Tutar | Toplam | |
Yıl | 5 | 197.091,00 TL | 985.455,00 TL |
Ay | 9 | 16.424,25 TL | 147.818,25 TL |
Gün | 19 | 547,47 TL | 10.401,93 TL |
Toplam | 1.143.675,18 TL |
Sonuç
Mezuniyetten sonra geçen sürenin yıl, ay ve gün üzerinden kıst olarak hesaplanmasına ilişkin Kamu İhale Kurulunun 2016/DK.D-179 sayılı kararı ile mühendis ve mimarların mezun oldukları yıl içerisindeki ihalelere de teklif verebilme imkanı sağlanmış, değerlendirmelerde bir standart getirilmiş, kanunun da eşitlik ilkesine uyum gösterilmiştir.
Kurul kararında belirtilen düzenlemeler AMP Yazılım Ar-Ge ekibi tarafından incelenerek AMP İhale Hazırlık ve AMP İhale Otomasyon programlarına uyarlanmıştır. Mezuniyet belgesinin doğru olarak değerlendirilmesine ilişkin hesaplamalarınızı AMP Yazılım programlarını kullanarak gerçekleştirebilirsiniz.