02 Aralık 2024 Tarihli ve 32740 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 4-a kapsamındaki sigortalılara işveren tarafından ödenen yemek ücretlerinin ödeme sisteminde ve prime esas kazanca dahil tutarın belirlenmesinde değişiklik yapıldı. Yapılan düzenleme ile;
1. Yemek kartı, yemek çeki ve yemek kuponu ile yapılan yemek ödemelerinin Kurum (Sosyal Güvenlik Kurumu) tarafından belirlenen tutarı aşmayan kısmı prime esas kazanç hesabında dikkate alınmayacak.
2. Prime esas kazanç hesabında dikkate alınmayacak yemek ücretinin asgari ücrete göre belirlenmesi kaldırıldı.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 97.7/a maddesinde yapılan değişiklikler aşağıda belirtilmiştir.
Mevcut Hali; a) İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen oranının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı,)
prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmaz.
Güncel Hali; a) İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda, sigortalıya yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerin nakit olarak ya da yemek hizmetinin alınması dışında kullanılabilecek yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla sağlanması halinde, fiilen çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen tutarının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunulacak tutarını aşmayan kısmı,
prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmaz.
Yapılan değişiklikler 01.01.2025 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir. 2025 Yılında uygulanacak yemek istisna tutarı günlük asgari ücretin %23,65’i oranına göre hesaplanamayacak olup Kurum (Sosyal Güvenlik Kurumu) tarafında belirlenecektir.
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan 31.12.2024 tarihli ve 2024/17 nolu “Yemek Bedeli” Genelgesi ile 2025 yılında uygulanacak olan yemek istisna tutarı belirlenmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulu tarafından alınan 05.12.2024 tarihli ve 2024/509 sayılı karar ile 01.01.2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yemek bedelinin prime esas kazançtan istisna edilecek günlük tutarı 158,00 TL olarak belirlenmiştir.
Bu durumda, 1/1/2025 tarihinden itibaren (2025 yılı Ocak ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden itibaren) yemek bedeli adı altında yapılan
ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
– Günlük İstisna Tutarı = 158,00 TL
– Aylık İstisna Tutarı = Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı x 158,00 TL (Günlük İstisna Tutarı)
– Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli = Ödenen Yemek Bedeli – İstisna Tutarı
Formülüyle hesaplanacaktır.
Asgari Ücret Yönetmeliğinin “İşverenin Sorumluluğu” başlıklı 12 nci maddesinde yer alan “İşverenler tarafından, isçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz” hükmü gereğince yemek bedelinin asgari ücrete ilave olarak verilmesi gerekmektedir.
Buna göre brüt asgari ücretin (prime esas kazanç alt sınırı) içerisine yemek bedeli tutarı dâhil
edilmeyecektir.
Yemek bedelinin yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki vb. araçlarla karşılanması halinde yemek istisna tutarının belirlenmesine ilişkin Danıştay 10’uncu dairesi tarafından verilen 2023/170 Esas No ve 2024/1853 Karar Nolu kararında ” … işverenin yemek yardımını işçiye “nakit ya da yemek bedeli ödeme dışında da kullanılabilecek yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla ödemesi” halinde ayni yardımdan bahsedilemeyeceği ve bu halde yapılan nakdi ödemenin yalnızca davalı Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek kısmının prime esas kazanca tabi tutulmayacağı, bu tutarı asan kısmının sigorta primine tabi olduğu sonucuna varılmaktadır.” değerlendirmesinde bulunmuştur.
Danıştay tarafından verilen karara göre yemek kartı/çeki/kuponunun yemek bedeli ödemesi dışında nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkanı olmaması halinde, yemek kartı/çeki/kuponuna yüklenen tutar prime esas kazanca dahil edilmeyecek.
Örnek : İşveren (A)’nın çalıştırdığı sigortalılara 5.000 TL tutarında yemek kartı vermesi ve söz konusu kartın yemek bedeli ödemesi dışında nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkanı olmaması halinde, yemek kartına yüklenen 5.000 TL’lık tutar prime esas kazanca dahil edilmeyecek. Ancak yemek kartı/çeki/kuponunun yemek bedeli ödemesi dışında nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkanı olması halinde, günlük 158,00 TL’lik tutar prime esas kazanca tabi tutulmayacak ancak bu tutarı asan kısım sigorta primine tâbi olacak.
Örnek: (A) sigortalısına 2025/Ocak ayında 6.000 TL tutarında yemek kartı verilmiştir. Sigortalının ilgili ayda 22 gün fiilen çalıştığı ve verilen kartın yemek yenilmesi haricinde nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkanı olması halinde yemek kartına yüklenen 6.000 TL’den prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
- Günlük İstisna Tutarı = 158,00 TL
- 158,00 TL x 22 Gün = 3.476,00 TL (Aylık İstisna Tutarı)
- 6.000,00 TL – 3.476,00 TL = 2.524,00 TL (Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli)
Olarak hesaplanacaktır.