Yapım ihaleleri sözleşme sürecinde yaşanılan sıkıntıların başında sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin bedellerinin tespiti gelmektedir. Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin birim fiyatlarının tespitine ilişkin temel düzenlemeler Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22. Maddesinde belirtilmiştir.
08.08.2019 Tarihli yapılan mevzuat düzenlemesiyle Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve Kamu İhale Genel Tebliğine yeni birim fiyatın belirlenmesinde üst limit tespiti ve benzer poz kavramları getirilmiş oldu. “Yüklenicinin teklifi kapsamında yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kaleminin bulunması halinde, bu madde kapsamında hesaplanan yeni birim fiyat; yüklenici tarafından benzerlik gösteren iş kalemi için teklif edilen birim fiyatın, idarece aynı iş kalemi için resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyata oranı (0,90’ı aşmamak üzere) ile yeni iş kalemine ait resmi analiz ve rayiçler de kullanılarak hesaplanan birim fiyatın çarpılması sonucunda elde edilen tutarı geçemez.”
Bu noktada en çok kafa karıştıran konu ise üst sınır değer hesabında esas alınacak benzer pozun nasıl belirleneceği, hangi pozların benzer olarak kabul edilebileceği ve birden fazla benzer poz olması durumunda hesaplamalarda hangisinin kullanılacağıdır.
Üst sınır hesabında kullanılacak benzer pozun belirlenmesinde kafalarda oluşan bu soruları gidermek için Kamu İhale Kurulu tarafından 2020/DK.D-239 Nolu Kurul Kararı yayınlanmıştır. Yayınlanan bu karara göre benzer poz belirlenirken oransal olarak benzer miktarlarda aynı;
- Malzeme
- İşçilik
- Makine-ekipman
Girdisi kullanımı söz konusu olan, mahiyet ve yapı tekniği bakımından benzerlik gösteren iş kalemleri esas alınmalıdır.
Yüklenicinin teklifi kapsamında yeni iş kalemine benzerlik gösteren birden fazla iş kalemi bulunması halinde ise;
- Kullanılacak aynı nitelikli malzemenin niceliği (ağırlık, kalınlık, alan, hacim, çap, yoğunluk, ışık akısı, debi, güç, vb.) dikkate alınarak yeni iş kaleminde kullanılan malzemeye en yakın nicelikte malzeme kullanılan iş kalemi benzer nitelikli olarak kabul edilecek ve bu iş kalemi esas alınarak hesaplanacak oranın üst sınır değer hesabında dikkate alınacak
- Yeni iş kaleminde kullanılan malzemeye en yakın nicelikte malzeme kullanılan birden fazla iş kalemi bulunması halinde ise, söz konusu iş kalemleri esas alınarak hesaplanacak oranların aritmetik ortalaması üst sınır değer hesabında dikkate alınacak. Yani benzer kalemlerin hepsi için ayrı ayrı oran hesabı yapıp bunların aritmetik ortalaması alınarak bulunacak değer dikkate alınacak.
Kamu İhale Kurulu tarafından yayınlanan 2020/DK.D-239 nolu kurul kararına buradan ulaşabilirsiniz.